In mijn praktijk kom ik ook bij professionals nog altijd misverstanden tegen over de zorgplicht. Deze zorgplicht, die kort gezegd inhoudt dat schoolbesturen verantwoordelijk zijn voor het vinden van de juiste onderwijsplek, vormt een belangrijk onderdeel van de wet passend onderwijs. De regering beoogt met de zorgplicht te voorkomen dat kinderen tussen wal en schip raken en thuis komen te zitten. Een vraag die ik in de praktijk veel tegenkom, is op wie de zorgplicht nu eigenlijk rust.
Het antwoord is eigenlijk best eenvoudig: het bevoegd gezag van de school waar het kind wordt aangemeld heeft de zorgplicht. Dit gemakkelijke antwoord heeft in de praktijk behoorlijk ingrijpende consequenties. Ik zal dat toelichten aan de hand van een voorbeeld. Een opmerking vooraf: zorgplicht is alleen van toepassing op leerlingen die een extra onderwijsbehoefte hebben. Als dat niet het geval is, is er geen zorgplicht. De achtergrond hiervan is dat de wetgever juist deze meest kwetsbare groep kinderen maximaal beoogt te beschermen.
Zoals gezegd, de zorgplicht rust op (het bevoegd gezag van) de school van aanmelding en dus niet op de school waar de leerling op dat moment is ingeschreven. Dit wordt in de praktijk lang niet altijd onderkend. Een voorbeeld ter verduidelijking van deze regeling in de praktijk:
De ouders van een leerling op een reguliere basisschool X hebben een verschil van mening met de school over het juiste vervolg van de schoolloopbaan. School X heeft een groeidocument opgesteld en wil het dossier voorleggen aan het samenwerkingsverband met het oog op verwijzing naar speciaal onderwijs (SO) of speciaal basisonderwijs (SBO). Ouders zijn het hier niet mee eens en melden hun kind aan op een andere reguliere basisschool, school Y. Deze basisschool moet allereerst vaststellen of er sprake is van een extra ondersteuningsbehoefte. Dat is hier het geval en dat zal op basis van de informatie van ouders ook eenvoudig zijn vast te stellen. Dat betekent dat school Y zorgplicht heeft. Vervolgens moet de school bepalen of zij zelf in de ondersteuningsbehoefte kan voorzien. Als dat nu niet het geval is, dan moet school Y zorgen voor een passende plek elders.
De school van aanmelding, in dit voorbeeld school Y, heeft zorgplicht. De zorgplicht houdt (in dit geval) in dat school Y de leerling alleen mag weigeren indien het een andere school heeft gevonden die bereid is om de leerling toe te laten. Verwijzing terug naar school X is niet toegestaan, omdat ouders deze school kennelijk niet langer gewenst of geschikt vinden.
Wil je meer weten over de zorgplicht of de Wet passend onderwijs?
Wij hebben een informatieve blog gepubliceerd over wat de zorgplicht inhoudt. Mocht zich er in jouw omgeving een situatie voordoen waarin je hulp nodig hebt van een specialistische advocaat op het gebied van onderwijsrecht, neem dan contact met ons op. Scholen staan wij bij tijdens toelatings- of verwijderingssituaties. Tevens begeleiden wij hen in procedures bij de Geschillencommissie Passend Onderwijs (GPO), de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring (LBT), de rechtbank en in geval van hoger beroep, de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Over de auteur: Rob Hendrikx
Al tijdens mijn studie Nederlands recht heb ik een passie voor het onderwijsrecht ontwikkeld. Inmiddels heb ik bijna 20 jaar ervaring in de onderwijssector. Ik adviseer scholen en schoolbesturen, medezeggenschapsorganen en samenwerkingsverbanden passend onderwijs in alle mogelijke kwesties. Voor vragen ben ik bereikbaar via hendrikx@hendrikxadvocaten.nl.