In het kader van huiselijk geweld en kindermishandeling spelen scholen een cruciale rol in het waarborgen van de veiligheid van hun leerlingen. Veilig Thuis is het centrale meldpunt waar scholen terechtkunnen voor advies en het doen van meldingen wanneer zij zich zorgen maken over de thuissituatie van een leerling. Maar wanneer mag een school precies informatie delen met Veilig Thuis, en onder welke omstandigheden is toestemming van de ouders niet vereist? In deze blog bespreken we de belangrijkste richtlijnen en wettelijke kaders rondom de informatieverstrekking door scholen aan Veilig Thuis.
Wat is Veilig Thuis en wanneer mag de school informatie doorgeven?
Veilig Thuis is het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Scholen kunnen aan Veilig Thuis advies vragen of een melding doen wanneer ze zorgen hebben over de thuissituatie van een leerling. Op verzoek van Veilig Thuis mag een school informatie over een leerling verstrekken zonder toestemming van de ouder(s). Dit mag als het noodzakelijk is om huiselijk geweld of kindermishandeling te stoppen, of bij een redelijk vermoeden hiervan.
Wat is kindermishandeling?
Kindermishandeling omvat alle vormen van mishandeling die bedreigend of gewelddadig zijn voor een kind. Dit kan fysiek, psychisch of emotioneel geweld zijn, maar ook verwaarlozing of seksueel misbruik. Wanneer een kind getuige is van huiselijk geweld, kan dit ook kindermishandeling zijn.
Welke wettelijke bepalingen zijn van toepassing?
Artikel 5.2.6 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo) bepaalt dat een school informatie aan Veilig Thuis mag verstrekken om kindermishandeling te stoppen of een redelijk vermoeden hiervan te onderzoeken, zonder dat toestemming van ouder(s) vereist is.
Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Scholen zijn verplicht een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling op te stellen, zoals voorgeschreven door de onderwijswetten WPO, WVO 2020, WEC, WEB en WHW. Deze meldcode beschrijft de stappen die een school moet zetten bij vermoedens of signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling. Sinds 1 januari 2019 moeten scholen ook een afwegingskader aan hun meldcode toevoegen. Dit kader helpt bij het wegen van vermoedens van kindermishandeling en de beslissing van de school om al dan niet te melden bij Veilig Thuis.
Adviezen van de LKC over informatieverstrekking aan Veilig Thuis
De Landelijke Klachtencommissie (LKC) heeft belangrijke adviezen gegeven over hoe scholen informatie moeten verstrekken aan Veilig Thuis:
- Advies vragen of melding doen: het adviesvragen of het doen van een melding is niet klachtwaardig, tenzij op voorhand duidelijk is dat er geen sprake is van kindermishandeling.
- Onafhankelijk onderzoek: een melding is bedoeld voor onafhankelijk onderzoek. Of er daadwerkelijk sprake is van kindermishandeling, wordt uiteindelijk door Veilig Thuis bepaald.
- Status van informatie: bij een melding moet duidelijk worden aangegeven of de verstrekte informatie feiten, opvattingen of vermoedens betreft.
- Onderbouwing en procedure: de melding moet goed onderbouwd zijn en de juiste procedure moet worden gevolgd. De vijf stappen van de meldcode moeten zijn gevolgd. De LKC toetst een geschil over een melding bij Veilig Thuis terughoudend, omdat het doen van een melding valt binnen de vrije beleidsruimte van de school.
- Eigen verantwoordelijkheid: de school heeft de verantwoordelijkheid om zelf te besluiten om een melding te doen, zelfs als dit op advies van Veilig Thuis is. De juiste procedure moet altijd gevolgd worden.
Redenen om een melding te doen
Er zijn diverse redenen om een melding te doen bij Veilig Thuis. Kindermishandeling is een breed begrip dat ook het onthouden van noodzakelijke zorg aan een kind kan omvatten. Daarnaast kan hoog schoolverzuim een vorm van structurele onveiligheid zijn, waarbij de school in een dergelijk geval gehouden is om advies te vragen aan Veilig Thuis. Wanneer het de school niet lukt om met de ouders te praten over de noodzaak van externe hulpverlening, kan dit eveneens een reden voor een melding zijn. Tenslotte is de school bij twijfel over het doen van een melding verplicht om deze melding te doen.
Communicatie met ouders
Communicatie met de ouders is een essentieel onderdeel bij het doen van een melding bij Veilig Thuis. In uitzonderingsgevallen, zoals wanneer de veiligheid van het kind of een ander in gevaar is of wanneer er haast geboden is, hoeft de school niet vooraf met de ouders te overleggen. In alle andere gevallen moet de school de ouders informeren over het voornemen om een melding te doen en de gronden daarvoor duidelijk maken. Ook de inhoud van de melding moet aan de ouders worden meegedeeld. Het is belangrijk om te weten dat de school gevraagd en ongevraagd informatie aan Veilig Thuis mag verstrekken zonder toestemming van de ouders.
Scholen hebben een cruciale rol in het beschermen van kinderen tegen mishandeling. Door zorgvuldig te handelen en de juiste procedures te volgen, kunnen zij bijdragen aan een veilige omgeving voor alle leerlingen. Heeft u vragen of twijfels over de informatieverstrekking aan Veilig Thuis? Neem contact op met Hendrikx Advocaten via info@hendrikxadvocaten.nl of bel 0297-250018.